عرفان و راه برون‌رفت از بحران سیاسی در اندیشه سیاسی قطب‌الدین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
چکیده «سیدقطب‌الدین محمد نیریزی شیرازی» از مهمترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان سیاسی اواخر دوره صفویه است که متأسفانه تا کنون از اندیشههای سیاسی وی، غفلت شده است. به‌نظر میرسد یکی از دلایل غفلت از اندیشههای سیاسی «نیریزی»، جایگاه رفیع وی در تاریخ عرفان شیعی و بیشتر نگاه به این بُعد او باشد. ما در این مقاله به اندیشههای سیاسی نیریزی به‌مثابه یکی از نمایندگان اصلی اندیشه سیاسی ـ عرفانی در ایران میپردازیم و اثبات خواهیم کرد که نیریزی، چگونه از...
شرح احوال و زندگانی محبّ الدین عبیداللّه بن نور الدین محمد
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » محب الدین عبیدالله بن نورالدین محمد »
او محدث توانا و برجسته فارس در سده هفتم و هشتم هجرى قمرى بود. وى نزد پدرش و عالمان و محدثان آن زمان از جمله عماد الدین بن کثیر، مفسر و محدّث مشهور (متوفى 774 ه . ق.) حدیث آموخت و از آنان اجازه روایت دریافت کرد. سخاوى که در کتاب التاریخ الکبیر به تفصیل از او یاد کرده، درباره او گفته است که بسیارى از متون حدیث را از حفظ داشته و در تشخیص حدیث صحیح...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » محب الدین عبیدالله بن نورالدین محمد »
او محدث توانا و برجسته فارس در سده هفتم و هشتم هجرى قمرى بود. وى نزد پدرش و عالمان و محدثان آن زمان از جمله عماد الدین بن کثیر، مفسر و محدّث مشهور (متوفى 774 ه . ق.) حدیث آموخت و از آنان اجازه روایت دریافت کرد. سخاوى که در کتاب التاریخ الکبیر به تفصیل از او یاد کرده، درباره او گفته است که بسیارى از متون حدیث را از حفظ داشته و در تشخیص حدیث صحیح...
آثار ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
از او جز مقدّمه‌‌‌اى که بر دبستان الفرصه (دیوان فرصت) نگاشت و اشعارى پراکنده، اثرى در دست نیست. ساکت در حدود 1333 ه .ق. دیباچه‌‌‌اى بر دیوان فرصت‌‌‌الدوله نگاشت و ضمن آن به شرح احوال و آثار فرصت‌‌‌الدوله و معرفى پدر، پدربزرگ و جد او پرداخت و در آخر نیز با قصیده‌‌‌اى در مدح و ستایش فرصت‌‌‌الدوله و اثر او (دبستان الفرصه) آن را به پایان رساند. اما قصیده او در تقریظ دبستان الفرصه: حَبَّذا مِنْ ذلک النظم البدیع المستطاب ...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
از او جز مقدّمه‌‌‌اى که بر دبستان الفرصه (دیوان فرصت) نگاشت و اشعارى پراکنده، اثرى در دست نیست. ساکت در حدود 1333 ه .ق. دیباچه‌‌‌اى بر دیوان فرصت‌‌‌الدوله نگاشت و ضمن آن به شرح احوال و آثار فرصت‌‌‌الدوله و معرفى پدر، پدربزرگ و جد او پرداخت و در آخر نیز با قصیده‌‌‌اى در مدح و ستایش فرصت‌‌‌الدوله و اثر او (دبستان الفرصه) آن را به پایان رساند. اما قصیده او در تقریظ دبستان الفرصه: حَبَّذا مِنْ ذلک النظم البدیع المستطاب ...
شرح حال ام الفضل حبیبه اللّه دختر صفى الدین عبدالرحمن
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ام الفضل حبیبه الله دختر صفی الدین عبدالرحمن »
او در دهم ربیع الاوّل سال 817 ه . ق. در شیراز ولادت یافت و نزد پدرش علوم دینى را فراگرفت. سخاوى گفته است که بسیارى از عالمان و محدّثان به او اجازه روایت دادند. حبیبه با پسر عمویش علاء الدین محمد بن سید عفیف الدین ازدواج کرد. از جمله فرزندان او، نورالدین عبید الله بود. او بارها به مکه مکرّمه رفت و سرانجام نیز در همانجا در تاریخ 895 هجرى قمرى درگذشت و در قبرستان معلاه...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ام الفضل حبیبه الله دختر صفی الدین عبدالرحمن »
او در دهم ربیع الاوّل سال 817 ه . ق. در شیراز ولادت یافت و نزد پدرش علوم دینى را فراگرفت. سخاوى گفته است که بسیارى از عالمان و محدّثان به او اجازه روایت دادند. حبیبه با پسر عمویش علاء الدین محمد بن سید عفیف الدین ازدواج کرد. از جمله فرزندان او، نورالدین عبید الله بود. او بارها به مکه مکرّمه رفت و سرانجام نیز در همانجا در تاریخ 895 هجرى قمرى درگذشت و در قبرستان معلاه...
خسرو و شیرینِ شعله ی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است." پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است." پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....
خسرو و شیرین (اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهمترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
مهمترین و تنها اثر مدون شعله نیریزی، مثنوی خسرو و شیرین است. این مثنوی به تقلید از مثنوی خسرو و شیرین نظامی گنجوی به بحر هزج مثمن مقصور در داستان عشق خسرو به شیرین و عشق فرهاد به شیرین سروده شده است. شعله این مثنوی را به معتمدالدوله فرهاد میرزا تقدیم کرده و به گفته مؤلف تذکره مرآت الفصاحه، صد تومان از معتمدالدوله انعام گرفته است. این موضوع که وی برای تقرب به دستگاه فرهاد میرزا و عذر گناهان گذشته...
شرح حال ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نام وى محمدابراهیم، فرزند محمد شریف ،متخلص به ساکت، از دانشمندان، شاعران و خوش‌‌نویسان فارس در سده13-14 ه .ق. بود. او را «میرزا ابراهیم» نیز خوانده‌‌اند . ساکت خود در مقدمه دبستان‌‌الفرصه از خویشتن با عنوان «محمدابراهیم بن محمد الشریف» و نیز در پایان مقدمه ،«حاج میرزاابراهیم » یاد کرده است . همچنان که او خود گفته است، اصلاً شیرازى بود و در نیریز ولادت یافت . با توجه به گفته مؤلّف تذکره شعاعیه - تألیف در...
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نام وى محمدابراهیم، فرزند محمد شریف ،متخلص به ساکت، از دانشمندان، شاعران و خوش‌‌نویسان فارس در سده13-14 ه .ق. بود. او را «میرزا ابراهیم» نیز خوانده‌‌اند . ساکت خود در مقدمه دبستان‌‌الفرصه از خویشتن با عنوان «محمدابراهیم بن محمد الشریف» و نیز در پایان مقدمه ،«حاج میرزاابراهیم » یاد کرده است . همچنان که او خود گفته است، اصلاً شیرازى بود و در نیریز ولادت یافت . با توجه به گفته مؤلّف تذکره شعاعیه - تألیف در...
جمال الدین محمد بن جلال الدین عبداللّه حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید قطب الدین محمد حسینی » جمال الدین محمد بن جلال الدین عبدالله حسینی »
جمال الدین نزد پدرش و دیگر بزرگان به کسب علم پرداخت. ظاهرا نزد زین الدین خوافى نیز تلمذ کرد. پس از آن به تعلیم و تربیت پرداخت. مهمترین شاگردان او، علاوه بر برادرش شهاب الدین احمد، پسر خواهرش، علاء الدین محمد بن عفیف الدین بود. ...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید قطب الدین محمد حسینی » جمال الدین محمد بن جلال الدین عبدالله حسینی »
جمال الدین نزد پدرش و دیگر بزرگان به کسب علم پرداخت. ظاهرا نزد زین الدین خوافى نیز تلمذ کرد. پس از آن به تعلیم و تربیت پرداخت. مهمترین شاگردان او، علاوه بر برادرش شهاب الدین احمد، پسر خواهرش، علاء الدین محمد بن عفیف الدین بود. ...
شرح احوال و زندگانی حکیم محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » حکیم محمد کاظم نیریزی »
حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است. با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده و نیز گفته هاى فرصت الدوله درباره نوه اش محمدعلى ، دانسته مىشود که این خاندان در شیراز اقامت داشته اند. استاد عباس اقبال در معرفى نسخهاى خطى از قانون ابن سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » حکیم محمد کاظم نیریزی »
حکیم محمدکاظم از پزشکان و دانشمندان نیریز در سده سیزدهم هجرى قمرى است. با توجه به نسبت «شیرازى» که برخى به او داده اند و اطلاعاتى که استاد اقبال آشتیانى درباره او به دست داده و نیز گفته هاى فرصت الدوله درباره نوه اش محمدعلى ، دانسته مىشود که این خاندان در شیراز اقامت داشته اند. استاد عباس اقبال در معرفى نسخهاى خطى از قانون ابن سینا او را «محمدکاظم الحسینى المتطبب الشیرازى» خوانده و اطلاعات مفیدى...
شرح احوال و زندگانی نورالدین احمد بن صفى الدین عبدالرحمن حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » نورالدین احمد بن صفی الدین عبدالرحمن حسینی »
وى در 19 جمادى الثانىِ 824 ه . ق. در شیراز ولادت یافت. از آنجا که خانواده وى اهل علم و عرفان بودند، وى از همان آغاز کودکى و نوجوانى به فراگیرى علوم دینى و دانشهاى ادبى روى آورد. نورالدین بیش از هرکس از محضر پدر خود بهره جست، و علاوه بر او، نزد فقیهان، متکلمان، محدثان و ادبیان آن زمان تلمذ کرد. او نحو و صرف را نزد غیاث الدین ایجى، کلام را نزد شرف الدین...
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » نورالدین احمد بن صفی الدین عبدالرحمن حسینی »
وى در 19 جمادى الثانىِ 824 ه . ق. در شیراز ولادت یافت. از آنجا که خانواده وى اهل علم و عرفان بودند، وى از همان آغاز کودکى و نوجوانى به فراگیرى علوم دینى و دانشهاى ادبى روى آورد. نورالدین بیش از هرکس از محضر پدر خود بهره جست، و علاوه بر او، نزد فقیهان، متکلمان، محدثان و ادبیان آن زمان تلمذ کرد. او نحو و صرف را نزد غیاث الدین ایجى، کلام را نزد شرف الدین...